tetkik çekimi hakkında

Birçok atıcının iyi bir atış yapmak için her türlü dikkati sarf ettikleri halde gözden kaçan ve unutulan en önemli husus, tetik çekmedir.
Hedefi vuramamanın sebeplerinden olan, tetik çekme, doğru atış pozisyonu alamama ve nefes kontrolünden daha önce gelen önemli bir konudur. Tetik çekme meselesinin en önemli problemi ise bu konuda kusursuz tetik çekme denilebilecek kesin bir tarifin olmayışıdır. Bu aslında nasıl bir silah kullandığınıza ve ne kadar mesafeye attığınıza bağlıdır. Bu konuda söylenecek ilk şey; nasıl düzgün tetik çekileceğidir.
Doğru tetik çekmeyi hissetmenin en iyi yolu (Dry firing) denilen boş tüfekle, evde tetik düşürmektir. . Bu sizi arazi ve hedef atışınızda kesin başarıya ulaştırır. Tetik çekmenizin kararlı bir hale gelmesini sağlayacak en önemli husus kullandığınız silahın cinsidir. Silahınız, yivli tüfekmi. Saçma atan av tüfeğimi. Yoksa tabancamı. Saçma atan av tüfeklerinin tetikleri pimlidir ateşlemede pim, kovanın ateşleyicisine çarpar ve geri çekilir. Bu arada tüfeğin etkili mesafesi içinde sizin nokta atış nişanınızın ve tetik çekme zamanlamanızın önemi yoktur.
Asıl zamanlama tetiği ne zaman çekeceğinizle alakalıdır. Meşhur av tüfeği sporlarından olan trap, skeet ve kuş avlarında. Atışın zamanlaması tetik çekme ustalığından önce gelir.
Atıcının, havada uçan kil tabağı, namlusu ile takip ederken zarifçe tetik çektiğini görürsünüz. Çabukluk gerektiren biathlon veya kısa aksiyon atış yarışmalarının haricindeki hedef atışlarında ve çoğunlukla avlanma esnasındaki atışlarda iyi bir atış pozisyonu almanın yanında hedefi tutturamama ve bundan doğacak suçluluk hissinin etkisi ile ani ve hızlı bir şekilde tetik çekme isteği hâsıl olur. Bu heyecan sakinleştirilmeli, Tetik çekimi, yavaş, aynı kuvvet uygulanarak dikkatli ve nazikçe olmalıdır. Hızlı tetik çekmekten kaçınılmalıdır. Böylece mesafeniz içinde atış noktasına sabitlediğiniz nişanınız sabit kalacak ve tüfek ateşleninceye kadar hedefin kaçırılmasına engel olabileceksiniz. Bu tip tetikler (surprise break.- sürpriz düşürmeli) olarak adlandırılır. Biz buna Single action (SA) tek kademeli tetik diyebiliriz. Bu tip tetikler, tüfek ve tabanca atışlarında hedefi daha iyi tutturmaya yardımcı olan çok önemli özellikte tetiklerdir.
Çünkü tabancalar hafiftir ve tüfeklere nazaran tetik çekme oranları farklıdır.
Misal olarak 270 kalibre av tüfeğinin dürbünle beraber ağırlığı 9 pound dur. Tetik çekme ağırlığı ise 3 pound dur. Bu ise tetik çekme ağırlığının tüfek ağırlığının 1/3 kadar olduğunu gösterir.
Şayet tetik yavaşça ve usulüne uygun olarak çekilirse, çok ağır bir tüfekte bile namlu oynamadan tetik düşmüş olacaktır.
Şimdi düşünelim 3 pound luk av tabancasının tetik çekme ağırlığı 3 pound olsa tetik çekmek zorlaşacak ve namlu çok fazla şahlanacaktır.
Bu tek kademeli tetikli tabancayla nişanını sabit tutarak, hedefi vurmak için atıcının bu tabancayla atışında çok fazla ustalaşması gerekir. Bu tetikle atış yapan atıcı iki hususu başarması gerekir birincisi tabancanın nişan hattını bozmamak diğeri ise tetik düşünceye kadar bu durumu muhafaza etmek.
Bu düşünceyle silah üreticileri tek kademeli tetikli tüfek ve tabancalar için değişik ağılıkta çekilen tetikler üretmişlerdir. Bu da demektir ki siz kendi tekniğiniz ile silahınızın özelliğini bağdaştırarak size uygun tetik çekme tekniğini geliştirecek ve ona göre atışlarınızı düzenleyeceksiniz demektir.
Bu gün çoğu tüfekler ve tabancalar tek kademeli tetik sistemine sahiptir. Bu ise tetik düşürülünceye kadar namlunun kımıldamaması ve tetik düştükten sonrada namlu ağırlığının yaylanması kadar bir oynama sağlar.
İkinci tip tetik mekanizması ise; iki kademeli tetik tir.
Tetiğin fonksiyonunu tam kavrayamamış acemi askerler göz önüne alınarak emniyetin ön planda düşünüldüğü, askeri silahlarda kullanılan tetik tipidir.
Bu tetiklerde ilk hareket uzundur, önce gevşekçe çekilen tetik ikinci kademeye gelince setleşir (bu birinci kademedir) (tetik boşluğunu alma tabiri budur) bu noktadan sonraki hareket aynı tek kademeli tetikler gibi sonlanır ve tüfek ateşlenir ( bu da ikinci kademedir).
Üçüncü tip tetikler ise (set-trigger- kurma tetik ) denilen harika küçük bir alettir.
Bu tip tetikler çoğunlukla eski, pahalı Avrupa tüfeklerinde ve yenilenmiş kara barutlu tüfeklerde bulunur. Bunların (single set- tek setli) ve (double set-çift set) olmak üzere iki tipi vardır.
Tetik önce öne doğru itilerek kurulur sonra ateşlemek için bilinen şekilde çekilir.
Tek namlulu ve çift tetikli tüfeklerde set-kurma işlemi tetik muhafazası ile yapılır.
Bu tüfekler, tek mermi atan el mekanizmalı çift tetikli ve setli(kurma tetikli) tüfeklerdir. Bunların en meşhuru ve kurmalı çift tetikli av tüfeği olan The Mannlicher-Schoenauer
Tüfeğidir. Bu tüfekte (double set trigger-çift kurmalı tetik) özelliği vardır. Çift tetiğin önde olanı ateşleme tetiğidir, arkadaki ise set-kurma tetiğidir. Önce arka tetik hafifçe çekilir çıkan (çıt) sesi ön tetiğin kurulduğunun işaretidir. Bundan sonra ön tetik yarım pound’dan az bir güçle çekilerek tüfek ateşlenir. Kurma tetiğini kullanmadan da tüfeği ateşlemek mümkündür bu durumda doğrudan ön tetik çekilir fakat tetiğin çekimi tüyleri ürperten bir ağırlıkta olacak, tetiği en az 4 pound kuvvetinde çekmeniz gerekecektir. Fakat arka tetikle kurulma yapılırsa ön tetiği çekmek çok rahat ve temiz olacaktır. Bu tip tetikli tüfek kullanmak kolaylık sağlasa da kullanıcıların acemilikleri geçinceye kadar çok dikkatli olmaları gerekir çünkü kurulmuş tetikler çok hafif hale gelmiştir küçük bir sarsıntı ile tüfek ateşlenebilir burada emniyet çok önemlidir.
Son yıllarda hedef atıcıları ve uzun menzil atışları için sertliği ayarlanabilir tetikler üretilmiştir. Bu tip hafif tetiğe sahip atıcılar da emniyet konusunda son derece dikkatli olmak zorundadırlar.

Kemal Elitemiz'in emeği ile hazırladığı yazı dizisini sizdeğerli okıyucularımızla ile paylaşıyoruz.

Bu yazı dizisi Sayın Kemal Elitemizin izni alınaraktan aynı ismi taşıyan www.kemalelitemiz.com adresindeki web sitesinden aktarılmıştır.