YEŞİLBAŞ
Vücut uzunluğu 51-62cm.'dir. Erkek ve dişi farklıdır. Erkek; isminden de anlaşılacağı gibi parlak yeşil bir başa, sarı-iri bir gagaya, koşu kahverengimsi bir göğüse ve gri renkte gövde yanlarına, sırt ve omuz tüylerine sahiptir. Erkeklerde belirgin olarak kuyruk kıvrık bir görünümdedir. Uçma tüyleri koyu renktedir. Erkek ve dişide ikincil uçma tüyleri (aynası) mavimsidir ve her iki yanında belirgin beyaz renkte bir şerit mevcuttur. Kuyruk tüyleri beyaz, kuyruk alt ve üst tüyleri siyahtır. Dişi genel anlamda boz bir renge ve turuncumsu bir gagaya sahiptir.Tüm Avrupa, Asya ve Amerika kıtalarında yaşamaktadır. Ülkemizde yerlidir, ancak kuzeyden kışlamak için gelenlerde çoktur. Tüm Türkiye'de gözlenmektedir, ancak Orta Anadolu'daki sulak alanlarda daha yaygındır. Kışın ülkemizde iç göllerin yanında, deniz kıyısında ve lagünlerde de gözlenmektedir.
Tek eşlidirler. Ülkemizde tatlı, hafif tuzlu göller ve sazlıklı durgun göllerde gözlenmekte ve üremektedir. Şubat sonu-mart aylarında eş tutmaya başlayan yeşilbaş, nisan-mayıs aylarında yuva yapmaya başlamaktadır. Yuvayı suyun dışında toprağa yapar. Yuva, göllerin çevresinde yüksek otlar, ekin tarlaları, sık çalılıklar arasında, bazen kovuklarda olmaktadır. Tercihan daha çok suya yakın kamış ve su bitkileri ile gizlenmiş bir yeri seçer. Yuva tüylerle, kuru otlarla ve ince dallarla döşelidir.Yaklaşık 9-13 yumurta bırakırlar. Yavrular yuvadan 50-60 gün sonra uçarlar. Gagaları süzgeç vazifesi görmektedir.Besinleri : tohumlar,meyve ve bitkiler ile böcek, sucul omurgasızlardır.
Ördek de diğer göçmen kuşlar gibi kış başlangıcında Kuzey Avrupa, Balkanlar ve Rusya'dan yurdumuza gelir, kışı yurdumuzda geçirir, baharda yavrular ve daha sonra tekrar kuzeye serin ülkelere geri göç eder.
Yurdumuzda yaklaşık yirmi çeşit üzerinde ördek cinsi tespit edilmiştir. Bunların bir kısmının avı tamamen yasaktır. Ördek avını meskun mahallerden uzak her türlü göl, gölet, deniz, su kanalları, su birikintileri, sazlık alanlarda yapmak mümkündür. Ağır kış şartlarında ördek meskun mahallere daha çok yaklaşabilir. Önemli olan önce ördek avını nerede rahatça yapabileceğinizi tespit etmektir. Özellikle, sabah ve akşam avları için ördeklerin göl-kara-göl güzergahına yakın geçtikleri noktaları bulmak ve oralarda beklemek, gündüzleri ise, sazlıklar arasında bot veya kasık çizmesi ile dolaşarak parlama avı yani ördeğe sessizce yaklaşıp daha sonra havalandığında ateş etmek, veya mühre denilen plastik ördeklerden gölün içinde açık alanlara belli bir düzen dahilinde dizerek yukarıdan geçen ördeklerin ilgisini çekmek suretiyle yapılır.
Mühre avında gizlenmek için etraftaki sazlıklar veya kamuflaj ağlar kullanılır. Ayrıca ördek düdüğü kullanmak daha fazla çekicilik sağlar.
Ördek avı için tavsiye edilecek tüfek çeşitleri yarı otomatik veya süperpoze olup 71 veya 76 cm. namlulu olması gerekir. Ancak parlama avı için daha kısa namlulu açık şoklu tüfek kullanılabilir. 12 kalibre yarı otomatik tüfek kullanacaksanız ful şok takmanız gerekir. Süperpozeyi tercih etseniz de yine şoklar full-full / fuIl-mod. olmalıdır. 12 kalibre için de tavsiye edilen fişek ise, parlama ayında 32-36 gr. 5-7 no. fişek mühre ayında 32-36 gr. 6-7 no. fişek, geçit aylarında 3-5 no. fişektir. Fişeğin gramajını artırmak saçma adedini artırarak bir avantaj olarak görünüyorsa da fişeği hantallaştırmaktadır. Yani fişeğin sürati azalmaktadır, düşük saçma gramajlı ancak barut hakkı fazla olan fişek yüksek geçen ördekte daha iyi netice verir. Hatta Kettner firmasının özel ördek fişekleri 24 gr.dır. Ördeğin, bıldırcın ve çulluk gibi kuşlara nazaran çok hızlı bir hayvan olduğu, vücudunun yağ ve kalın tüy tabakasıyla kaplı olması ördeğe diğer kuşlara nazaran daha dayanıklılık sağlamaktadır. Düşük süratli saçma ördeğe tam olarak işlememektedir.
Ördek avı, kış aylarında olması nedeniyle kalın ve özel giyim gerektirir. Öncelikle içinize yün fanila veya uzun kilot giymelisiniz. Havanın durumuna göre muhtelif kazak ve gömleklerin üstüne av yeleğinizi ve en üste tercihen kamuflaj veya saz rengi parka, altınıza normal pantolon veya su geçirmez özel pantolon giymelisiniz. Çizmeniz yüksek konçlu ve kaliteli kauçuktan olmalı, eğer yürüyüş avı değil de bekleme avı yapıyorsanız veya sandal içindeyseniz, çizmeleriniz en aşağı bir hatta iki numara büyük olmalı ki fazlaca yün çorap giyilebilsin ve arada hava boşluğu kalsın. Ancak günümüzde ayağı sıcak tutmak için bir çok değişik, özel malzemelerden imal edilmiş çoraplar, içlikler ve -40~C'ye kadar dayanıklı botlar mevcuttur. Tabii tüm bu tür malzemeler size ekstra maddi külfet getirecektir.
Ördek avı ve kaz avı en çok teçhizat gerektiren aylardır. Tüm giyiminize ilave olarak av çantanızda mutlaka yedek çorap, pantolon ve eldiven bulundurunuz. Herhangi bir suya düşme veya ıslanma hallerinde hayatımız bu yedek malzemeye bağlıdır. Hiç kimse arkadaşının yedek malzemesine bel bağlamamalıdır. Av bıçağınızın dışında el feneri, düdük, pusula, 5-6 metre sağlam bir ip, küçük bir şişe içinde ispirto, kuş askısı, ördek düdüğü, çakmak ve kış aylarında her zaman küçük bir baltayı av çantanızda bulundurmanızda fayda vardır. Burada önemli olan nokta beklenmedik bir soğuk hava veya ıslanma durumunda ateş yakmayı sağlamaktır. Ördek avlarında yine yanımızda birden fazla yün bere ve şapka bulundurunuz. Hatta çok soğuk havalar için sadece gözleri açıkta bırakan yün berelerden taşıyınız. Çok kalın deri eldivenler yerine 2-3 adet ince yün eldiven taşırsanız, daha rahat atış yapar ıslandıkça kuru eldiven kullanırsınız. Ördek, sürati 100 km yi geçebilen bir kuştur. Parlama ve mühre aylarında ördeğin tam üstüne atış yapmanız yeterlidir. Geçit yapan bir ördeğe atış yapacaksanız, size olan uzaklığı göz önüne alarak makul bir önleme vermeniz şarttır.
Diğer bir nokta da atış sırasında heyecanlanmadan ördeğin iyice yaklaşmasını beklemek ki bu da ördeğin cinsini seçecek veya renklerini görecek kadar yaklaşmasıdır. Siyah olarak gördüğünüz her kuş en aşağı sizden 60-70 metre uzaktadır. Ördek size yaklaşana kadar kesinlikle hareket etmeyin ve gözlerinizi ördeğe dikerek seyretmeyin. Çünkü gözleriniz ördek tarafından yansıtıcı ayna gibi görülecektir. Hiçbir zaman buz tutmuş göl üzerinde yürümeye kalkışmayın. Çok soğuk kış şartlarında ördek kendini buz tutmamış neresini bulursa, oraya atar. Bu durumlarda ördeğin gidebileceği çok fazla adres olmadığı için bulması ve vurması kolaydır.
Kaynak:
Avcının Temel Eğitim Kitabı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder